Gostyngiadau'r dreth gyngor - Pobl sydd â nam meddyliol difrifol
Gall unrhyw un sydd wedi'i ardystio'n feddygol fel un â Nam Meddyliol Difrifol (SMI) fod yn gymwys i gael ei eithrio rhag y Dreth Gyngor neu gael gostyngiad. Mae hyn yn golygu y bydd gan y person nam difrifol sy’n effeithio ar ei weithredu deallusol a chymdeithasol, ac ymddengys ei fod yn barhaol.
Mae cyflyrau a all arwain at nam meddyliol difrifol (SMI) yn cynnwys:
- Clefyd Alzheimer a mathau eraill o ddementia
- Clefyd Parkinson
- Anawsterau dysgu difrifol, neu
- Strôc
Gall llawer o amodau eraill fod yn berthnasol.
I fod yn gymwys, rhaid bod y person wedi cael diagnosis o nam meddyliol difrifol (SMI) gan feddyg a rhaid iddo hefyd fod â hawl i fudd-dal cymwys.
Faint o ostyngiad allwch chi ei gael?
Mae eich bil treth gyngor llawn yn seiliedig ar o leiaf ddau oedolyn (pobl dros 18 oed) yn byw mewn eiddo.
Nid yw pobl sydd wedi'u hardystio fel rhai â Nam Meddyliol Difrifol yn cyfrif tuag at nifer yr oedolion yr ystyrir eu bod yn byw mewn eiddo.
Mae hyn yn golygu os yw 2 oedolyn yn byw mewn eiddo ac mae gan un nam meddyliol difrifol, bydd y bil yn cael ei gyfrifo fel pe bai dim ond 1 oedolyn yn byw yno. Bydd y bil 25% yn llai
Os yw'r unig berson sy'n byw yn yr eiddo yn un sydd â nam meddyliol difrifol, mae’r eiddo wedi ei eithrio’n gyfan gwbl rhag y dreth gyngor.
Dogfennau sydd eu hangen i wneud cais
Cyn gwneud cais am ostyngiad i berson â nam meddyliol difrifol, bydd angen y dogfennau canlynol arnoch:
- tystysgrif feddygol wedi'i llofnodi gan ymarferydd proffesiynol cymwysedig yn cadarnhau'r canlynol:
- Enw llawn yr ymarferydd meddygol
- Cyfeiriad llawn yr ymarferydd meddygol
- Cadarnhad bod yr ymarferydd meddygol yn asesu yn ei farn ef/hi, bod y claf a enwir yn y cais yn dioddef o nam meddyliol difrifol sy'n effeithio ar ei weithredu cymdeithasol fel y disgrifir yn Neddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992.
- Y dyddiad y daeth y sefyllfa yn berthnasol.
- tystiolaeth bod y person sy'n cael ei ystyried fel un â nam meddyliol difrifol, yn derbyn o leiaf un o'r budd-daliadau cymwys a restrir isod, neu wedi bod yn gymwys i gael budd-dal cymwys os ydynt o oedran pensiwn:
- Budd-dal Analluogrwydd neu Lwfans Cymorth Cyflogaeth
- Lwfans Anabledd Difrifol
- Atodiad i’r Anghyflogadwy
- Lwfans i’r Anghyflogadwy
- Lwfans Gweini
- Cynnydd yn y gyfradd Pensiwn Anabledd ar gyfer Gweini Cyson
- Safon Bersonol neu Elfen Uwch Taliad Byw’n Ddyddiol y Taliad Annibyniaeth Personol (PIP)
Gwneud cais am ostyngiad y dreth gyngor – person â nam meddyliol difrifol
Sylwer, os ydych yn gymwys i gael gostyngiad, neu eich eithrio rhag y dreth gyngor, gofynnir i chi lenwi ffurflen adolygu bob blwyddyn. Os na fyddwch yn cwblhau'r ffurflen adolygu, bydd yn rhaid i chi dalu eich treth gyngor yn llawn.
Os bydd eich amgylchiadau'n newid ac nad ydych bellach yn gymwys i gael gostyngiad, rhowch wybod i ni cyn gynted â phosibl. Os na fyddwch yn gwneud hynny, gallech gael tâl cosb. E-bost revenues@torfaen.gov.uk
Diwygiwyd Diwethaf: 21/11/2025
Nôl i’r Brig