Gostyngiadau'r dreth gyngor - gweithwyr gofal a gofalwyr di-dâl

Pwy sy'n cael ei ystyried yn weithiwr gofal?

Mae person yn cael ei ystyried yn weithiwr gofal at ddibenion y dreth gyngor os yw’n:

  • Cael i gyflogi i roi gofal a chymorth i berson ar ran naill ai awdurdod lleol neu gorff elusennol, neu’n cael ei gyflogi gan unigolyn i ddarparu gwasanaethau gofal a chymorth ar ôl cael ei gyflwyno trwy awdurdod lleol neu gorff elusennol.
  • Cael ei gyflogi i ddarparu gofal am o leiaf 24 awr yr wythnos.
  • Cael tal sy’n llai na £44 yr wythnos.
  • Byw mewn eiddo a ddarperir naill ai gan yr awdurdod lleol neu gorff elusennol y maent yn cael eu cyflogi ganddynt, neu'r person y maent yn gofalu amdano.

Pwy sy'n cael ei ystyried yn ofalwr di-dâl?

Mae person yn cael ei ystyried yn ofalwr di-dâl at ddibenion y dreth gyngor os yw’n

  • Byw yn yr un cartref â'r person maen nhw'n gofalu amdano
  • Darparu gofal am o leiaf 35 awr yr wythnos
  • Os nad yw’n berthynas anghymwys hy nid ydynt yn briod neu’n gymar i’r person y maent yn gofalu amdano, nid ydynt ychwaith yn rhiant sy'n gofalu am blentyn dan 18 oed.

Rhaid i'r person sy'n derbyn gofal hefyd fod yn derbyn un o'r budd-daliadau canlynol:

  • Lwfans gweini neu,
  • Cyfradd uchaf neu ganol elfen gofal y lwfans byw i’r anabl, neu,
  • Cynnydd yn y gyfradd pensiwn anabledd oherwydd yr angen am weini cyson neu,
  • Cynnydd yn y lwfans gweini cyson.
  • Safon Bersonol neu Elfen Uwch Taliad Byw’n Ddyddiol y Taliad Annibyniaeth Personol (PIP) dan Ddeddf Diwygio Lles 2012 a78(3)
  • Taliad annibyniaeth y Lluoedd Arfog o dan Orchymyn y Lluoedd Arfog a'r Lluoedd Arfog Wrth Gefn [Cynllun Iawndal] 2011

Faint o ostyngiad allwch chi ei gael?

Mae eich bil treth gyngor llawn yn seiliedig ar o leiaf ddau oedolyn (pobl dros 18 oed) yn byw mewn eiddo.

Nid yw pobl sy’n weithwyr gofal a gweithwyr di-dâl yn cyfrif tuag at nifer yr oedolion yr ystyrir eu bod yn byw mewn eiddo.

Mae hyn yn golygu os yw 2 oedolyn yn byw mewn eiddo ac mae gan un nam meddyliol difrifol, bydd y bil yn cael ei gyfrifo fel pe bai dim ond 1 oedolyn yn byw yno. Bydd y bil 25% yn llai.

Os yw'r unig berson sy'n byw yn yr eiddo yn weithiwr gofal neu ofalwr di-dâl, bydd y bil 50% yn llai.

Dogfennau sydd eu hangen

Cyn gwneud cais am ostyngiad ar gyfer gweithiwr gofal, bydd angen y dogfennau canlynol arnoch:

  • Prawf o gyflogaeth a chopi o’ch slip cyflog

Cyn gwneud cais am ostyngiad ar gyfer gofalwr di-dâl, bydd angen y dogfennau canlynol arnoch:

  • Copi o'r llythyr dyfarnu budd-dal sy'n dangos bod y person sy'n derbyn gofal yn derbyn un o'r budd-daliadau cymwys canlynol:
    • Cyfradd ganol neu uwch elfen gofal y Lwfans Byw i'r Anabl
    • Unrhyw gyfradd o elfen byw’n ddyddiol y Taliad Annibyniaeth Personol
    • Unrhyw gyfradd o’r Lwfans Gweini
    • Taliad annibyniaeth y Lluoedd Arfog
    • Y gyfradd uchaf Y Lwfans Gweini Cyson

 Gwneud cais am ostyngiad y dreth gyngor – gweithwyr gofal a gofalwyr di-dâl

Sylwer, os ydych yn gymwys i gael gostyngiad, neu eich eithrio rhag y dreth gyngor, gofynnir i chi lenwi ffurflen adolygu bob blwyddyn. Os na fyddwch yn cwblhau'r ffurflen adolygu, bydd yn rhaid i chi dalu eich treth gyngor yn llawn.

Os bydd eich amgylchiadau'n newid ac nad ydych bellach yn gymwys i gael gostyngiad, rhowch wybod i ni cyn gynted â phosibl. Os na fyddwch yn gwneud hynny, gallech gael tâl cosb. E-bost revenues@torfaen.gov.uk

Diwygiwyd Diwethaf: 21/11/2025
Am ragor o wybodaeth cysylltwch â:

Refeniw a Budd-daliadau

Ffôn: 01495 766129

Ebost: revenues@torfaen.gov.uk

Nôl i’r Brig