Gostyngiadau'r dreth gyngor - gweithwyr gofal a gofalwyr di-dâl
Pwy sy'n cael ei ystyried yn weithiwr gofal?
Mae person yn cael ei ystyried yn weithiwr gofal at ddibenion y dreth gyngor os yw’n:
- Cael i gyflogi i roi gofal a chymorth i berson ar ran naill ai awdurdod lleol neu gorff elusennol, neu’n cael ei gyflogi gan unigolyn i ddarparu gwasanaethau gofal a chymorth ar ôl cael ei gyflwyno trwy awdurdod lleol neu gorff elusennol.
- Cael ei gyflogi i ddarparu gofal am o leiaf 24 awr yr wythnos.
- Cael tal sy’n llai na £44 yr wythnos.
- Byw mewn eiddo a ddarperir naill ai gan yr awdurdod lleol neu gorff elusennol y maent yn cael eu cyflogi ganddynt, neu'r person y maent yn gofalu amdano.
Pwy sy'n cael ei ystyried yn ofalwr di-dâl?
Mae person yn cael ei ystyried yn ofalwr di-dâl at ddibenion y dreth gyngor os yw’n
- Byw yn yr un cartref â'r person maen nhw'n gofalu amdano
- Darparu gofal am o leiaf 35 awr yr wythnos
- Os nad yw’n berthynas anghymwys hy nid ydynt yn briod neu’n gymar i’r person y maent yn gofalu amdano, nid ydynt ychwaith yn rhiant sy'n gofalu am blentyn dan 18 oed.
Rhaid i'r person sy'n derbyn gofal hefyd fod yn derbyn un o'r budd-daliadau canlynol:
- Lwfans gweini neu,
- Cyfradd uchaf neu ganol elfen gofal y lwfans byw i’r anabl, neu,
- Cynnydd yn y gyfradd pensiwn anabledd oherwydd yr angen am weini cyson neu,
- Cynnydd yn y lwfans gweini cyson.
- Safon Bersonol neu Elfen Uwch Taliad Byw’n Ddyddiol y Taliad Annibyniaeth Personol (PIP) dan Ddeddf Diwygio Lles 2012 a78(3)
- Taliad annibyniaeth y Lluoedd Arfog o dan Orchymyn y Lluoedd Arfog a'r Lluoedd Arfog Wrth Gefn [Cynllun Iawndal] 2011
Faint o ostyngiad allwch chi ei gael?
Mae eich bil treth gyngor llawn yn seiliedig ar o leiaf ddau oedolyn (pobl dros 18 oed) yn byw mewn eiddo.
Nid yw pobl sy’n weithwyr gofal a gweithwyr di-dâl yn cyfrif tuag at nifer yr oedolion yr ystyrir eu bod yn byw mewn eiddo.
Mae hyn yn golygu os yw 2 oedolyn yn byw mewn eiddo ac mae gan un nam meddyliol difrifol, bydd y bil yn cael ei gyfrifo fel pe bai dim ond 1 oedolyn yn byw yno. Bydd y bil 25% yn llai.
Os yw'r unig berson sy'n byw yn yr eiddo yn weithiwr gofal neu ofalwr di-dâl, bydd y bil 50% yn llai.
Dogfennau sydd eu hangen
Cyn gwneud cais am ostyngiad ar gyfer gweithiwr gofal, bydd angen y dogfennau canlynol arnoch:
- Prawf o gyflogaeth a chopi o’ch slip cyflog
Cyn gwneud cais am ostyngiad ar gyfer gofalwr di-dâl, bydd angen y dogfennau canlynol arnoch:
- Copi o'r llythyr dyfarnu budd-dal sy'n dangos bod y person sy'n derbyn gofal yn derbyn un o'r budd-daliadau cymwys canlynol:
- Cyfradd ganol neu uwch elfen gofal y Lwfans Byw i'r Anabl
- Unrhyw gyfradd o elfen byw’n ddyddiol y Taliad Annibyniaeth Personol
- Unrhyw gyfradd o’r Lwfans Gweini
- Taliad annibyniaeth y Lluoedd Arfog
- Y gyfradd uchaf Y Lwfans Gweini Cyson
Gwneud cais am ostyngiad y dreth gyngor – gweithwyr gofal a gofalwyr di-dâl
Sylwer, os ydych yn gymwys i gael gostyngiad, neu eich eithrio rhag y dreth gyngor, gofynnir i chi lenwi ffurflen adolygu bob blwyddyn. Os na fyddwch yn cwblhau'r ffurflen adolygu, bydd yn rhaid i chi dalu eich treth gyngor yn llawn.
Os bydd eich amgylchiadau'n newid ac nad ydych bellach yn gymwys i gael gostyngiad, rhowch wybod i ni cyn gynted â phosibl. Os na fyddwch yn gwneud hynny, gallech gael tâl cosb. E-bost revenues@torfaen.gov.uk
Diwygiwyd Diwethaf: 21/11/2025
Nôl i’r Brig