Rhwydweithiau Natur

Child playing with leaf in water

Cysylltu natur ar draws Blaenau Gwent a Thorfaen

Mae angen i fyd natur allu symud o gwmpas, i ddod o hyd i fwyd, dŵr a lloches er mwyn ffynnu - yn yr un modd â bodau dynol. Yn anffodus, ni all bywyd gwyllt wneud y pethau hyn yn hawdd felly nod Rhwydweithiau Natur yw rhoi help llaw trwy greu mwy o leoedd i fyd natur ffynnu. Mae dros 80 o safleoedd ar draws Blaenau Gwent a Thorfaen y gallwch eu darganfod a'u harchwilio.

Rhwydwaith Glaswelltiroedd

Ledled y DU, mae 97% o gynefinoedd glaswelltir wedi diflannu ers y 1930au oherwydd prosiectau adeiladu, newidiadau mewn arferion ffermio, plannu coed mewn modd amhriodol ac adeiladu ffyrdd. Ym Mlaenau Gwent a Thorfaen rydym am adfer a chreu cynefinoedd glaswelltir blodau gwyllt lle bynnag y bo hynny'n bosibl ac yn briodol. Bydd hyn yn helpu i ffurfio rhwydwaith o safleoedd glaswelltir sy'n ymledu o Warchodfeydd Natur Lleol a safleoedd bywyd gwyllt dynodedig eraill, gan roi cyfle i natur adfer a gwneud lleoedd naturiol yn fwy hygyrch i gymunedau lleol.

Yr hyn fedrwch chi ei wneud:

  • gwneud eich gardd yn lloches i fywyd gwyllt trwy adael i rai ardaloedd dyfu’n wyllt, plannu blodau sy'n denu pryfed sy'n peillio a chreu ‘gwesty chwilod’
  • dywedwch wrth eich cyngor lleol faint rydych chi'n mwynhau'r blodau gwyllt lle rydych chi ac enwebwch fwy o ardaloedd i'w cynnwys yn y Rhwydwaith Natur
  • darganfyddwch pa fywyd gwyllt sy'n byw yn eich gardd a chofnodi'r hyn rydych chi'n ei ddarganfod gyda Chanolfan Cofnodi Bioamrywiaeth De-ddwyrain Cymru (SEWBReC)

Darllenwch sut mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Torfaen yn creu rhwydwaith glaswelltir .

Rhwydwaith Coetiroedd

Mae gan Flaenau Gwent a Thorfaen nifer o goetiroedd rhyfeddol, llawer ohonynt yn goetiroedd hynafol (sy'n golygu eu bod wedi bod yn goetiroedd am o leiaf 400 can mlynedd). Mae coetiroedd a choed dan bwysau oherwydd effeithiau newid yn yr hinsawdd, prosiectau adeiladu, adeiladu ffyrdd, afiechydon a rhywogaethau anfrodorol ymledol.

Trwy Rwydweithiau Natur, ein nod yw cysylltu'r coetiroedd hyn trwy blannu gwrychoedd a choed, cefnogi adfywio naturiol, creu coetiroedd newydd lle bo hynny'n briodol ac arallgyfeirio ymylon coetiroedd.

Yr hyn fedrwch chi ei wneud:

  • plannu gwrych neu goeden fechan os oes gennych le yn eich gardd
  • codi blychau adar ac ystlumod
  • gwneud twll yn eich ffens yn yr ardd i greu lle i ddraenogod symud trwyddo
  • cadw llygad am gyfleoedd i gymryd rhan mewn prosiectau adfywio coetiroedd a phlannu coed yn agos atoch chi (cofrestrwch i dderbyn ein cylchlythyr os ydych chi am gael y wybodaeth ddiweddaraf)

Rhwydwaith Gwlypdiroedd ac Afonydd

Mae tair afon yn cychwyn yn ucheldiroedd Blaenau Gwent a Thorfaen - Afon Lwyd, yr Ebwy a Sirhywi. Yn ystod y degawdau diwethaf mae'r afonydd hyn wedi gwella yn dilyn llygredd gan ddiwydiant trwm ac unwaith eto maent yn cynnal ystod eang o fywyd gwyllt, gan gynnwys dyfrgwn, glas y dorlan ac eog. Yn frith trwy'r dirwedd mae nifer o byllau a chronfeydd dŵr a fwydodd diwydiant - mae llawer o'r rhain bellach wedi dod yn llochesau i fywyd gwyllt, gan gynnal amffibiaid, adar a phryfed ymhlith eraill.

Trwy Rwydweithiau Natur, rydym yn cynllunio i adfer coridorau afonydd a safleoedd gwlypdiroedd ymhellach i'w gwneud yn hyd yn oed yn well i fywyd gwyllt a phobl.

Yr hyn fedrwch chi ei wneud:

  • cefnogi bywyd gwyllt y gwlypdiroedd yn eich gardd trwy greu pwll neu ardal gorsiog
  • gwneud pentwr coed neu fan i aeafgysgu
  • ystyried creu wal gerrig sych neu bentwr o gerrig ar gyfer amffibiaid sy'n gaeafgysgu
  • gadewch rai rhannau o'ch gardd i dyfu'n eithaf gwyllt fel cysgod i lawer o wahanol fathau o fywyd gwyllt

Os hoffech ragor o wybodaeth am safle yn agos atoch chi neu os hoffech roi gwybod i ni am le rydych chi am ei enwebu, gallwch gysylltu â'r Bartneriaeth Natur Leol.

Heritage Lottery Fund Logo     Funded by Welsh Government Logo

Diwygiwyd Diwethaf: 08/08/2023
Am ragor o wybodaeth cysylltwch â:

Bartneriaeth Natur Leol

Ebost: veronika.brannovic@torfaen.gov.uk

Nôl i’r Brig